ผู้ฉลาดในเรื่องวิบากแห่งกรรม

บุคคลเป็นพราหมณ์ เพราะชาติ (กำเนิด) ก็หามิได้; จะมิใช่พราหมณ์ เพราะชาติก็หามิได้ : บุคคลเป็นพราหมณ์ เพราะกรรม; ไม่เป็นพราหมณ์ ก็เพราะกรรม. บุคคลเป็นชาวนา ก็เพราะกรรม; เป็นศิลปิน ก็เพราะกรรม, บุคคลเป็นพ่อค้า ก็เพราะกรรม; เป็นคนรับใช้ ก็เพราะกรรม, บุคคลแม้เป็นโจร ก็เพราะกรรม; เป็นนักรบ ก็เพราะกรรม, บุคคลเป็นปุโรหิต ก็เพราะกรรม; แม้เป็นพระราชา ก็เพราะกรรม,

บัณฑิตทั้งหลาย ย่อมเห็นซึ่งกรรมนั้น ตามที่เป็นจริงอย่างนี้. ชื่อว่า เป็นผู้เห็นซึ่งปฏิจจสมุปบาท เป็นผู้ฉลาดในเรื่องวิบากแห่งกรรม. โลก ย่อมเป็นไปตามกรรม หมู่สัตว์ ย่อมเป็นไปตามกรรม สัตว์ทั้งหลาย มีกรรมเป็นเครื่องรึงรัด เหมือนลิ่มสลักขันยึดรถที่กำลังแล่นไปอยู่ ...

-บาลี สุ. ขุ. ๒๕/๔๕๗/๓๘๒.